რილკე რაინერ მარია

გაზიარება

ბრმა (მთარგმნელი ინგოროყვა ნატო)

უცხო:

ხომ არ გაშინებს ეს საუბარი?

ბრმა:

არა.

ის შორეული იყო ისე, არ იყო მისებრ, სხვა იმ აურის.

ის თვალხილული იყო მაშინ და ცხოვრობდა დიდი ხმაურით.

მკვდარია ახლა.

უცხო:

და მძიმე ჰქონდა მას სიკვდილი?

ბრმა:

უდარდელებთან მკაცრი არის სიკვდილი.

ოჰ, რა ძლიერი უნდა იყო, რომ სხვისი სიკვდილი გადაიტანო.

უცხო:

შენთვის ის იყო უცხო?

ბრმა:

გახლდა. უფრო სწორად კი გახდა-

უუცხოვდება გარდაცვლილი თვით დედას შვილი.

ის თავიდანვე იყო საშიში.

ჩემი სხეული იყო იარა, სამყარო,

რომელიც მწიფდებოდა და ყვაოდა საგნებში

ძირფესვიანად გულამოგლეჯილი (ვით მენიშნა)

ვიწექი გათხრილ სამარეში

და ვსვამდი ცივი ცრემლების წვიმას,

რომელიც ჩემი მკვდარი თვალებიდან

უსასრულოდ და ჩუმად დიოდა,

ისევე, როგორც ცარიელ ციდან,

სად ღმერთი გარდაიცვალა,

ღრუბლები, ლამის ცას დასცვიოდა

და ჩემი სმენა დიდი და ღია

უსმენდა საგნის უხილავობას.

და დროს თმებზე რომ მეშვებოდა მარდად,

და სიჩუმეს ბროლივით თოთოს,

და შევიგრძნობდი, სუნთქვა დიდი თეთრი ვარდის

ჩემს ხელებს უახლოვდებოდა როგორ.

და ვფიქრობდი: სულ ღამე, ღამე,

გამოაჭრის-მეთქი ბოლოს სუსტი შუქი,

გაიზრდება იქცევა დღედ და მე

მივეახლები-თქო თუკი კიდევ

დილას, ხელისგულზე რომ მიდევს.

ხშირად ვაღვიძებდი დედას, ოდეს

კოშმარულს ვნახავდი სიზმარს.

დედას ვეძახოდი: ”მოდი!

გამინათე!”

და ვუსმენდი დიდხანს, დიდხანს

ჩუმად უთქმელ სიტყვას

და ბალიში იყო ვით ქვა...

უცებ ნათება აპობდა წყვდიადს,

ანდა ქვითინს მოჰყვებოდა დედა

უსაშველოდ მშობლიურს და დიადს.

ოჰ, ამაზე ფიქრი არ მსურს მეტად

”გამინათე! გამინათე!” გავყვიროდი ძილში, გვედრი,

სამყაროო, ამაცალე ამქვეყნიურ დაღლას.

სამყაროო, ამაცალე ჩემი სახე, მკერდი

და უშორს ვარსკვლავამდე აიტაცე მაღლა.

აღარ შემიძლია ცხოვრება, ვამთავრებ.

არის აქ კიდევ ვინმე სხვა? აქ ვინმე არის?

ვინ არის ფარდის უკან? - ზამთარი?

დედა: ქარბუქი? დედა: ღამე? მითხარი!

თუ: დღე? ...... დღე!

უჩემოდ! როგორ შეიძლება ნათელი უჩემოდ?

ნუთუ აღარსად მდარდობენ?

მიკითხა ვინმემ?

ყველამ დამივიწყა?

ჩვენ?... მაგრამ შენც ხომ მათ შორისა ხარ?

შენ ხომ არაფერი წაგართვეს?

შენი სახის ირგვლივ ყოველი ნივთი,

შენს სახეზე ყოველი ნაკვთი, ფუსფუსებს, მათ რომ აამოს.

შენ შეგიძლია დახუჭო თვალები,

როცა დაიღლები და მოიმჩვარები

და მერე გაახილო ისევ...

ჩემი თვალები კი გაშესდენ მქისე,

ჩემი ყვავილებიდან ფერები აიკრიფენ,

ჩემი სარკეები გაიყინენ,

ჩემი წიგნებიდან სტრიქონები გაიკრიფენ,

ჩემი ჩიტები კი სახლებს შორის

ფრენენ და უცხო ფანჯრებს აწყდებიან,

მე ხომ სამუდამოდ განმაშორეს

ცხოვრების უსაგნო სიმარტოვეს,

და უმალ ყველამ მიმატოვა

აწ ვარ კუნძული. ვზღე.

უცხო:

და მეც მოვედი შენთან ზღვით.

ბრმა:

როგორ? კუნძულზე? გამოცურე?

უცხო:

მე ვიყავი ტივზე

შენ ფრთხილად შემეხე,

ტივი ირწეოდა, როგორც დროშა,

ქარი რომ შეარხევს.

ბრმა:

მე ვარ კუნძული და მარტოსული.

მე მდიდარი ვარ.

წინათ, ჯერ კიდევ როს მძლევდა სული

და ძველი გზნებით

და მწველი გზნებით

ვიტანჯებოდი

უმეცრებაში რადგან ვრჩებოდი-

ჩემი გულიდან მოჟონავს როცა,

ნაღდია რაცა.

ახლა კი ვიცი ვინც ვარ და რაც ვარ.

ჩემი მდუმარე თვალების სტუმარი

გაზააბნეულნი, გრძნობანნი ფეთიანნი,

დაბრუნდნენ ერთიანად

ჩემს სხეულში და თუმცა შეუშვი

ვერავინ შეიცვნეს.

სხვა გზა მე არ ვიცი,

ჩემს თვალებში სველი

მყუდროების ველი,

ასე თავნება და ასე უზრუნველი, გაფართოვდა,

ჩემს ირგვლივ ყოველი

თავთან განმარტოვდა:

ჩემი სხეული, კი როგორც სახლი, ბნელი,

ათასგვარი გრძნობით სავსეა და ნელი,

იქ ”მოგონებებს” კითხულობს ვიღაც,

ახალგაზრდები მზერენ ზერელედ

და გამჭირვალე მინების მიღმა

ზვერავენ რაღაც დაუჯერებელს.

ჩემი შუბლი ხედავს გახელებას

ჩემი ხელი კითხულობს ლექსებს სხვა ხელებზე,

და ჩემი ფეხი ქვაფენილს დაიმონებს

და ჩემს დახველებას ყველა ჩიტი გაიგონებს.

აღარ შემიძლია ეს განდეგილობა-

ჩემთვის ყველაფერი ხმაში და სუნთქვაში

მხოლოდ შეიგრძნობა.

ეს გრძნობა როდია, ეს გრძნობა ლოდია.

ხმა კი ლამაზია, როგორც მელოდია...

რას მაძლევს მე წიგნი?!

ქარი წიგნის გვერდებს

ფურცლავს და მახვედრებს,

რომ სხვა მერგო ხვედრი

და სიკვდილი, ყვავილებს რომ დათხრის თვალებს,

თავს გაიწვალებს და ჩემს თვალებს ვერ იპოვის...

უცხო:

(ჩუმად)

ვიცი.